Pamukkale’nin vazgeçilmez bir parçasıdır Hierapolis. Binlerce yıldır Pamukkale’nin bembeyaz travertenleriyle iç içedir. M.Ö 2. yy da inşa edilmiştir. Şehir Bergama Kralı II. Eumenes tarafından Hiera adına yaptırılmıştır, ‘O’ ki Bergama’nın efsanevi kurucusu Telephos’un eşidir. Hierapolis; Hiera’nın şehri demektir. Zira antik yunan da şehir için “polis” tabiri kullanılmaktaydı. Gün ağarırken Pamukkale’nin ilk ışıltısını gören Hierapolis’liler kadar kim şanslı olabilirdi ki. Travertenlerin bembeyaz güzelliği ile güne başlıyorlardı Hierapolisliler. Zengin ve güçlü idiler zira kutsal su kendi kentlerinden doğmaktaydı ve şifa vermekteydi kendinden şifa umanlara. Bu sebeple kutsal kent olarak da bilinmekteydi. Kentteki  pek çok tapınak hem şehir halkının hem de Anadolu’nun değişik merkezlerinden gelen ziyaretçilerin vazgeçilmez parçasıydı. Kimileri şifa bulmak için geliyordu kente kimileri ise Apollon tapınağının kahininden geleceklerine ilişkin güzel kehanetler işitebilmek amacıyla.Güneşin doğuşunun ve batışının keyfini Hierapolisliler kadar tadan başka kimse yoktur herhalde kurulduğu bölgede. Bu yüzden olacak ki Hierapolis 1988 yılında UNESCO Dünya Kültürel Mirası Listesine girmiş ve hakettiği değeri almıştır.

Pamukkale turist rehberi
Hierapolis Gymnasium

Kentin Tarihçesi

Hierapolis Antik Kenti kuruluşuyla birlikte hızlı bir ilerleme göstermiş. M.Ö. 2.yy ve M.S. 1. yy da şehir ekonomik ve ticari yönden oldukça gelişmiştir. MS. 1yy’ın ilk yarısında meydana gelen depremle birlikte şehir tamamen yıkılmış fakat daha sonra yeni bir mimari düzen ile inşa edilmiştir. Şehrin yeniden inşası için Roma İmparatoru Neron’un ekonomik yardımda bulunduğu antik kentte bulunan kitabelerden anlaşılmaktadır. Kazı faaliyetleri sırasında ele geçirilen kitabeler şehrin İmparator Hadrianus, Caracalla ve İmparator Valens tarafından ziyaret edildiğini belgelemektedir. Kentte M.S. 1.yy , 4.yy ve 7. yy da meydana gelen depremler kente ciddi zarar vermiştir.

Hierapolis Antik kenti Roma ve Bizans döneminde önemli bir dini merkez konumuna gelmiştir. Bunun nedeni ise  M.S. 80 yılında Hz. İsa’nın oniki havarisinden biri olan Aziz Philippus’un hristiyanlığı yaymak için kente gelmesi fakat burada bölge halkı tarafından yakılarak öldürülmesidir. M.S. 4 yy da Hrsitiyanlığın resmi din olarak kabul edilmesi ile birlikte Aziz Philippus’un öldürüldüğü yerde anısına bir şehitlik inşa edilmiş ve bölge bir hac merkezi haline gelmiştir. Günümüzde Hierapolis’i ziyaret eden misafirlerimiz bu kilisenin kalıntılarını ve Aziz Philippus’un mezarını görebilmektedirler.

Hierapolis’in Yapıları

Pamukkale Hierapolis Antik Kentinin dört giriş kapısı bulunmaktadır. Bunlardan ikisi anıtsal kapıdır, bu kapılardan birisi güney kapı diğeri ise kuzey kapı olarak adlandırılmış. Pamukkale’ye gelen misafirlerimiz tercihlerine göre antik kent ve traverten gezisine bu iki kapıdan birisinden başlamakta. Bir diğer giriş ise misafirlerimizin doğrudan travertenlerin yürüme kısmından gezilerine başlayabileceği kısımdır.

hierapolis, pamukkale turist rehberi
Hierapolis Kuzey Kapı
pamukkale turu, hierapolis gezisi, antik şehir, traverten
Hierapolis Güney Kapı

Antik kaynaklara göre  Hierapolis antik kentinde M.S 1.yy, 4.yy ve 7.yy da ciddi depremler meydana gelmiş ve kent bu depremler neticesinde kullanılamaz hale gelmiştir. 7. yy’dan sonra meydana gelen deprem neticesinde şehir terkedilmiştir. Antik şehre su kanalları vasıtası ile düzenli bir şekilde dağıtılan termal su bu dönemden sonra şehre gelişigüzel bir şekilde dağılmış ve kentin traverten tabaka ile kaplanmasına neden olmuştur. Bölgede ilk arkeolojik çalışmalar 1957 yılından itibaren başlamıştır. İtalyan arkeoloji heyeti kazı çalışmalarını sürdürmektedir.

Hierapolis Antik Tiyatro

Hierapolis antik şehrinin görülmeye değer yapıtlarının başında antik tiyatro gelmektedir.12 bin kişilik kapasitesi olan tiyatro antik kenti bütünüyle görebilecek konumda şehrin doğu yamacına inşa edilmiştir. Tiyatro görkemli güzelliği ve konumuyla şehir halkı için her zaman bir övünç ve ilham kaynağı olmuştur. Hierapolis antik tiyatrosu Helenistik tipte ve dik yamaca inşa edilerek yapılmıştır. Dor cepheli bir sahne binasına sahip olan tiyatro üç katlı sahne binasına sahipti ve mitolojik kabartmalarla süslenmişti. Oturma kısımlarının çoğu traverten bloklardan yapılmış olmakla birlikte bir kısmında ise mermer kullanılmıştır. 7.yy da meydana gelen depremle birlikte sahne binasının büyük bir bölümü yıkılmıştır. Yıllardır süren restorasyon çalışmaları neticesinde 2013 yılında bugünkü görünümüne kavuşturulmuştur ve üzerinde bulunan malzemeler % 95 orijinaldir. Sahne binasının kabartmaların bazı orijinal parçaları Hierapolis müzesinde sergilenmektedir.

hierapolis tiyatrosu, pamukkale, gezi, turist rehberi
Hierapolis Antik Tiyatro

Hierapolis Nekropolü

Pamukkale turuna antik kentin kuzey kapısından başlamak isteyen misafirlerimizi kentin Nekropolü karşılamaktadır. Yani kent mezarlığı. Şehrin üç adet mezarlığı vardır bunlar kuzey, güney ve doğu nekropolleridir. Bunlardan en büyük olanı ise yaklaşık 2 bin mezarı barındıran kuzey Nekropolüdür. Batı Anadolu’nun en büyük nekropolü Hierapolis’te bulunmaktadır. Bunun nedeni de Hierapolis’in içerisinde barındırmış olduğu kutsal şifalı su ve ölüler dünyasına açılan kapı olarak bilinen Plutoniumun burada bulunuyor olmasıdır. Plutonium içerisinden zehirli karbon anhidrit gazının çıktığı bir boşluktur. Antik dünya insanları bu boşluğu yeraltına ve ölüler dünyası olan cehenneme ulaştıran boşluk olarak inanmışlardır.  Nekropoliste üç çeşit mezar tipi karşımıza çıkmaktadır. Bunlar kireç taşı, mermer ve tümülüs tipi mezarlardır. Antik dönemde yaşayan insanların ekonomik durumuna göre mezarlar yapılmıştır. Antik kentin kutsal kent olarak bilinmesi ve ölüler dünyasına açılan kapının burada bulunuyor olması kentte mezar ticaretini de önemli bir noktaya getirmiştir. Yine nekropolde bulunan ev tipi mezarlarda görülmeye değer antik çağ kalıntılarıdır. Kişinin hayattayken yaşamını sürdürdüğü odanın bir benzeri inşa edilir ve ölen kişi günlük yaşamda kullanmış olduğu eşyalar ile defnedilirdi bu odalar daha çok aile mezarı şeklinde kullanılmış ve içerisinde ölülerin yatırıldığı ölü yatakları bulunmaktadır. Ölü defnedildikten sonra buraya güzel kokular bırakılmaktaydı.

Pamukkale turist rehberi, denizli gezi rehberi, hiierapolis
Nekropol

Antik dönem insanları ölülerin ruhunun huzura kavuşması için Hadesin ülkesine gitmesi gerektiğine inanırlardı. Bu dönemde mezarlara gömü sırasında, ölülerin eline ve ağzına para bırakılırdı. Ölünün eline bırakılan para öbür dünyadaki hayatı , ağızlarına bırakılan para ise ölen kişiyi ölüler ülkesine götürecek olduğuna inanılan kayıkçı Kharon’a verilmesi içindi. Bu şekilde ölüler ülkesine ulaşan ruh huzura kavuşmuş olurdu. Plutonium denilen bu alanda Hierapolisliler tanrıları için adaklar sunmuş ve alanın çevresinde bulunan oturma basamaklarına oturarak adaklarının kurban edilişini izlemişlerdir.

Frontinus Caddesi ve Kapısı

Pamukkale turlarına Hierapolisin kuzey kapısından gezisine başlayan misafirlerimiz, antik kent nekropolünü geçtikten sonra yürüyüş güzergahı üzerinde kuzey güney yönde uzanan Frontius caddesini görmektedirler. Caddenin orta kısmı monolit taş bloklarla  örtülmüştür ve altından kanalizasyon geçmektedir. Caddenin sağ ve sol kenarlarında dükkanlar ve depo olarak kullanılan alanlar mevcuttu. Frontinus caddesine geçiş üç kemerli bir Roma kapısı olan görkemli Frontinus kapısından sağlanmaktaydı ve bu kapı traverten blokların işlenmesi ile yapılmıştı. Kapının her iki yanında yazıt bulunmaktaydı. Yapılan arkeolojik çalışmalar neticesinde kapının imparator Domitianus adına yaptırıldığı anlaşılmıştır. Kapı bu nedenle Domitian kapısı olarak da bilinmektedir. Kapıdan girdikten sonra hemen sağ tarafta antik çağ latrinası göze çarpmaktadır. Hierapolis tüm yapıtlarıyla birlikte görülmeye değer bir antik kenttir.

pamukkale turist rehberi


Frontinus Kapısı

Hierapolis Müzesi

Hierapolis Antik kentinin muhakkak görülmesi gereken önemli bir diğer yapısı ise antik dönemde hamam olarak kullanılan fakat 1984 yılından bu yana müze olarak kullanılan Hierapolis Müzesidir. Kentin güneybatısında bulunmakta olan müze 3 ana salondan oluşmaktadır. A salonu müzenin hemen girişinde bulunan Heykeller ve Lahitler salonudur, B salonu ise Küçük Eserler Salonu olarak bilinmektedir ve diğer bir salon ise Tiyatro Buluntuları Salonudur. Müzeyi ziyaret etmek isteyen misafirlerimizin giriş ücreti olarak 2019 yılı itibariyle 7 TL ödemesi gerekmektedir. Müze kartı olan ya da ücretsiz giriş şartlarını taşıyan misafirlerimiz ücretsiz girebilmektedir.

hierapolis, pamukkale, rehber, tur, gezi

Hierapolis Müzesi

Kleopatra Antik Havuzu

Pamukkale de misafirlerimizin vazgeçilmez ziyaret yerlerinden bir diğeri ise antik havuzdur. Havuzun içerisinde Pamukkale de bulunan termal suyun kaynak kısmı mevcuttur. Kaynaktan çıkan su kanallar vasıtası ile travertenlere ulaştırılmaktadır. Kaynağında su sıcaklığı 36 derecedir. Yani vücut ısısında bir sıcaklık söz konusudur. Bu nedenle yaz ve kış farketmeksizin Pamukkale’ye gelen turistler bu havuzun keyfini çıkarabilmektedirler. Havuza giriş için ücret ödenmemekle birlikte yüzmek isteyen misafirlerimizin ücretli bilet almaları gerekmektedir. Havuz için özel soyunma kabinleri ve eşyalarınızı bırakabileceğiniz kiralık dolaplar mevcuttur. Havuzun bir diğer ismi ise Kleopatra havuzudur. Antik çağın meşhur kraliçesi Kleopatra’nın bir rivayete göre güzelleşmek için bu havuzda yüzdüğü söylenmektedir. Havuzun içerisinde dinlenebilmeniz için oturma alanları ve kafeler mevcuttur.

kleopatra havuzu, pamukkale, hierapolis
Pamukkale Antik Havuz
Kaynakça: URANUS- Antik Kentler 3